Իրան-Ադրբեջան-Ռուսական երկաթուղու կառուցումը դառնում է «Հյուսիս-Հարավ» ռազմավարության կարևոր զարկերակը
Ռուսաստանի և Իրանի առաջնորդներն այսօր առցանց համաձայնագիր են ստորագրել «Ռեշտ-Աստարա» երկաթուղու կառուցման վերաբերյալ (164 կմ)՝ «Հյուսիս-Հարավ» միջազգային տրանսպորտային միջանցքով բեռնափոխադրումները զարգացնելու նպատակով։
Ակնկալվում է, որ ծրագրի ավարտից հետո Եվրասիայի հաղորդակցական կապը զգալիորեն կբարելավվի։ Իրանի, Ադրբեջանի և Ռուսաստանի կողմից իրականացվող այս նախագիծը նախատեսում է մինչև 2030 թ. տարանցիկ բեռների ծավալը 2-5 մլն տոննայից հասցնել 30 մլն տոննայի։ Արդյունքում Մոսկվայից և Սանկտ Պետերբուրգից երկաթուղով բեռներ կարող են փոխադրվել դեպի Պարսից ծոց՝ շրջանցելով Իրանի հարավային Բանդար Աբբաս նավահանգիստի կանգառը։ Սա կկրճատի Սանկտ Պետերբուրգից Հնդկականի Մումբայ նավահանգիստ ապրանքների առաքումը մոտ 10-11 օրով: Նշեմ, որ ծովային ճանապարհով փոխադրումը տևում է 43-47 օր։
Հարկ է նշել, որ ավանդաբար Հայաստանը դիտարկվում էր որպես «Հյուսիս-Հարավ» միջազգային միջանցքի պոտենցիալ մասնակից, նախ՝ Իրան-Հայաստան ձախողված երկաթուղային նախագծի, ապա՝ խնդրահարույց Հյուսիս-Հարավ մայրուղու, ավելի ուշ՝ Իրանի կողմից առաջարկված Թեհրան-Ջուլֆա-Երասխ-Երևան-Գյումրի-Թբիլիսի-Սև ծով լոգիստիկայի շրջանակներում (վերջինս իրանցիները «Կովկասյան միջանցք» անվանեցին):
Պաշտոնական Նյու Դելին նույնպես հանդես եկավ «Հյուսիս-Հարավ» Հայաստանի ինտեգրման օգտին, սակայն այս ուղղությամբ որևէ քայլ դեռևս չկա։ Բացառությամբ հայկական կողմի՝ Չաբահար նավահանգիստ մուտք գործելու մասին հռետորաբանության, որն ինքնին կարող է հետաքրքիր լինել միայն Հայաստանի և Իրանի միջև երկաթուղային կապի առկայության դեպքում։ Այն պայմաններում, երբ Գորիս-Կապան ավտոմայրուղին գտնվում է Բաքվի վերահսկողության տակ, իսկ Շինուհայր-Տաթև-Աղվանի-Կապան շրջանցիկ ճանապարհը կիսավեր վիճակում է և ունի ցածր թողունակություն, հայկական կողմի մուտքը Չաբահար չի կարող լուրջ տնտեսական արդյունք ապահովել:
Այսպիսով, Իրան-Ադրբեջան-Ռուսական երկաթուղու կառուցումը դառնում է «Հյուսիս-Հարավ» ռազմավարության կարևոր զարկերակը՝ անդրկասպյան երթուղու հետ մեկտեղ, որով Ռուսաստանն ու Իրանը նույնպես ուղիղ տրանսպորտային կապ են ապահովում:
Վահե ԴԱՎԹՅԱՆ
Մեկնաբանություններ
Ասում են...
-
Ասում են… Եթե չլիներ մեր չարամիտ միջամտությունը, ապա հայերի բացարձակ մեծամասնությունը, ըստ Սան Ստեֆանոյի պայմանագրի, հայտնվելու էր Ռուսաստանի պաշտպանության ներքո
-
Ասում են… Պարադիգմի կտրուկ փոփոխությունը և անցումը դեպի Եվրամիության հարթակ, մեր կարծիքով, անխուսափելիորեն կապված կլինի ՀՆԱ-ի անկման և հայկական բիզնեսին, տնտեսությանն ու Հայաստանի հասարակ քաղաքացիների կենսամակարդակին լուրջ հարվածների հետ։
-
Ասում են… Դոնալդ Թրամփի գլխավորած հանրապետական վարչակազմի ԱՄՆ-ում իշխանության վերադարձով Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո միջազգային գործընթացների Վաշինգտոնի ըմբռնումը նոր հարթություն է ձեռք բերել: Հունվարի 15-ին Սենատում այս հարցի վերաբերյալ նոր պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոն շատ խոսուն հայտարարություններ արեց։
-
Ասում են Եթե ինչ-որ մեկը սեփական պատմությունը խեղաթյուրում է թշնամու բարեհաճությանը արժանանալու համար, նա հարգանքի արժանի չէ: Թուրքիան Հայաստանի հավերժական թշնամին է, նրանք հավերժական անեծքի տակ են հայոց կոտորածը կազմակերպելու համար:
-
Ասում են… «Զանգեզուրի միջանցքը» ներկայիս տեսքով մաքուր թուրքական պրոյեկտ է: Այդ միջանցքով Ադրբեջանը ոչնչից ստանալու է տարեկան 1,5 մլրդ դոլար եկամուտ, իսկ Թուրքիայի առջև բացվելու են Կասպից ծովի դարպասները, և մուտք է գործելու Կենտրոնական Ասիա
-
Ասում են Ռուսաստանի նախագահ Պուտինը Զանգեզուրի միջանցքի մասին ոչ մի նոր բան չի ասել Ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմից հետո, որն ավարտվել է 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությամբ։ Միևնույն ժամանակ, հայտնի չէ, թե այս հարցում Հայաստանը, Ադրբեջանը, Իրանը, Ռուսաստանն ու Թուրքիան ինչպես են «ընտելանալու» միմյանց:
-
Ասում են… Ռուսաստանի տարածքին հեռահար ճշգրիտ զենքերով հարվածներ հասցնելու հնարավորություն ՈՒկրաինայի ԶՈՒ-ն չունի, հետևաբար, եթե հայտարարվում է, որ ՈՒկրաինային թույլատրվում է նման հարվածներ հասցնել, ապա դա նշանակում է, որ ՆԱՏՕ-ն ուղիղ մտնում է կոնֆլիկտի մեջ Ռուսաստանի հետ
-
Ասում են… Վլադիմիր Պուտինի այցն Ադրբեջան պատմական իրադարձություն էր, քանի որ այն նշանավորեց Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի գլխավոր դաշնակցի փոփոխությունը։ Ավելի քան 30 տարի Հայաստանն այդպիսի դաշնակից էր, բայց հիմա որոշել է անցնել Արևմուտքի կողմը՝ ներառյալ Ֆրանսիան, ԵՄ-ը և ԱՄՆ-ը
-
Նիկոլն արգելել է իրեն նկարել Արարատների ֆոնին Ըստ մերձնիկոլական շրջապատից տարածվող լուրերի` կապիտուլյանտ ոչնչությունը հրահանգել է իր աշխատակազմի լուսանկարիչներին և օպերատորներին իրեն չպատկերել Արարատ լեռների ֆոնին:
-
Ասում են… Մի շարք երկրներում, ցավոք, նաև Հայաստանում մեծ խանդավառություն չկար այն հարցում, որ Ռուսաստանն ինչ-որ կերպ վերահսկեր Հայաստանով լոգիստիկ ճանապարհը Նախիջեւանի և Ադրբեջանի հիմնական տարածքի միջև։ Այստեղ, նախ և առաջ, Թուրքիայի շահն է
-
Ասում են… Ես հստակ ասել եմ՝ նյութական որևէ ակնկալիք, կլինի կազմակերպություն կամ անձ, եթե ինքը ներգրավված է այս շարժմանը, չի կարող ունենալ, սկսած ինձնից, փոխարենը՝ մենք բոլորս կստանանք Հայրենիք ու Պատիվ
-
Ասում են… Հիմա մենք բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում։ Դա նույնիսկ ավելին է, քան եղբայրականը, քանի որ այստեղ ավելի շատ հայեր են ապրում, քան՝ բուն Հայաստանում
-
Ասում են Մարտի 8-ից առաջ Մեծ Բրիտանիայի և ԱՄՆ-ի դեսպանատները զգուշացնում էին իրենց քաղաքացիներին զգույշ լինել Մոսկվայում՝ չասելով, թե ինչ է կատարվում
-
Ասում են… Իհարկե, Բրյուսելը շահագրգռված է Հայաստան-ՀԱՊԿ կապի թուլացմամբ, իսկ Դաշինքի պաշտոնական խոսնակները մեկ անգամ չէ, որ հանրային լավատեսություն են հայտնել ՆԱՏՕ-ի հետ մերձեցման Հայաստանի հեռանկարների վերաբերյալ
-
Ասում են…
Ափսոսում ենք, որ ՀՀ ղեկավարությունը, ըստ ամենայնի, գիտակցված որոշում է կայացրել՝ վարել ՌԴ-ի հետ հարաբերությունների հետևողական վատթարացման, Լեռնային Ղարաբաղում տեղի ունեցած ամեն ինչում Ռուսաստանին մեղադրելու գիծ։ Դա, իհարկե, հարիր չէ դաշնակցային հարաբերություններին
Տարածաշրջանային
Սյունիքը կենսական նշանակություն ունի ոչ միայն Հայաստանի, այլև Ռուսաստանի և Իրանի համար
Իրանի նախագահի այցը Ադրբեջան օրերս մեծ դժգոհություն առաջացրեց Հայաստանում, մանավանդ որ, բարեկամ երկրի առաջնորդը Բաքվում սիրո խոսքեր հնչեցրեց մեր թշնամու մասին։Իրանի նախագահ Փեզեշքիանը կրկին շնորհավորեց Ադրբեջանին Արցախը գրավելու համար, ապա պայմանագրեր կնքեց տնտեսական, մշակութային և այլ ոլորտներում...
